Wasmachine onderhouden, reinigen & ontkalken: de beste tips

Je wasmachine zie je het liefst als toonbeeld van hygiëne. Dat is hij ook wanneer je hem koopt. Je vertrouwt er al je wasgoed aan toe en blijft hem jarenlang gebruiken. Na verloop van tijd zie je op je glanzende apparaat wel wat sporen van gebruik ontstaan. Er zitten zeepresten in het bakje en het rubber rond de glazen deur is niet meer zo mooi lichtgrijs als toen de machine nog nieuw was. ‘Geen probleem’, denk jij, tot je geliefde wasmachine op een zekere dag begint te stinken. Ook warmt hij helemaal niet meer zo goed op, terwijl er na de laatste wasbeurt zelfs water in de trommel bleef staan! Onderhoud is snel geboden. Misschien ben je er nog net op tijd bij. Maar wat kun je allemaal doen?

Waar komt die vieze stank toch vandaan?

Wij hebben de beste tips voor je verzameld. Vaak is het voor een flinke onderhoudsbeurt nog niet te laat. En wat misschien jouw ongerustheid ook wat kan verminderen: bijna iedereen loopt weleens tegen dit wasmachineprobleem aan.

Oké, we beginnen met de stank. Waardoor zou die worden veroorzaakt? Het is een bekend probleem: we noemen het vetluis en het bestaat uit resten zeep, huidvet, schilfers en bestanddelen uit wasmiddel die niet goed oplossen. Vetluis is dus geen beestje, maar vormt wel de voedingsbodem voor bepaalde bacteriën. Hun groei wordt de laatste jaren gestimuleerd omdat we nog maar weinig op hoge temperaturen wassen. Bij 57 °C sterven deze bacteriën pas. Hun groei wordt ook tegengegaan door het gebruik van bleekmiddel. Aangezien er in de huidige vloeibare wasmiddelen geen bleekmiddel meer zit, is deze ‘natuurlijke vijand’ van de bacteriën ook verdwenen.

Onze eerste aanval op de bacteriën

Wat hieraan te doen? Om te beginnen is het goed om je wasmachine af en toe op 60 °C te laten draaien. Bij heftige stank kies je liever zelfs voor 90 °C. Je kunt ook een keer wassen met ‘ouderwets’ waspoeder voor de witte was. Hier zit namelijk nog wel zuurstofbleekmiddel in, waardoor de bacteriegroei direct stopt.

Kunnen we nog meer dingen doen?

Een wasmachine schoonmaken doe je het liefst met harde hand. Daarom kun je ook nog wel wat extra stappen nemen. Heb je weleens van soda gehoord? Dit middel kun je namelijk ook inzetten bij jouw eerste aanval op de stank. Om te beginnen: waar koop je het? Je koopt het in de supermarkt in een plastic zak. De officiële scheikundige naam is Natriumcarbonaat. In de volksmond wordt het ook wel loogzout genoemd. Het heeft een grofkorrelige structuur. Je voelt het duidelijk door de zak heen. Doe vervolgens een halve kop van deze korrels in je wasmachine, niet in het zeepbakje maar direct in de trommel. Kies een wasprogramma uit dat minstens op 75 °C wast. Gooi geen wasgoed in de trommel, maar laat je machine leeg dit wasprogramma afwerken. Extra spoelen is aan te raden, want dan verdwijnen losgeraakte resten het allerbest.

In plaats van soda is er ook een andere efficiënte manier om je machine met kracht te reinigen. Heb je in de keuken een vaatwasser staan, dan kun je de vaatwastabletten ook een keer voor je wasmachine gebruiken. Neem twee tabletten en doe ze in de wasmiddellade. Kies een programma op 90 °C en zet de machine aan. Je weet vast wel hoe goed vaatwastabletten reinigen. Met dezelfde kracht maken die twee tabletten nu de binnenkant van je wasmachine schoon.

Wassen door het jaar heen

Maar het voelt niet goed als je alleen maar een enkele keer actie kunt ondernemen. Het liefst wil je het hele jaar door op een verstandige manier wassen. Grote kans dat stank en andere problemen dan gewoon wegblijven. Hoe pak je dit aan?

• Geef om te beginnen je wasmachine geregeld een extra spoelbeurt. Zo was je zeepresten en andere vervuiling vaker weg.
• Gebruik ook niet te veel wasmiddel, maar houd je strikt aan het wasadvies dat op het etiket van je wasmiddel staat.
• Veeg met een vochtige doek elke maand de plooien schoon in de rubberen ring rond de deur. Hier hoopt zich vaak vetluis op en je komt er ook vaak kwijtgeraakte sokken en ander ondergoed tegen.
• Laat na elke wasbeurt de deur van de machine een tijd open staan. Zo krijgt het binnenwerk de kans om te drogen. Dit gaat nieuwe bacterievorming tegen.
• Zorg dat de wasmiddellade fris blijft. Klik hem geregeld uit je machine en was hem onder de kraan met lauw water schoon. Veeg ook het binnenwerk schoon voordat je de lade weer terugzet. Laat na elke wasbeurt de lade drogen. Het beste kun je de wasmiddellade dan open laten staan.

Stank is niet de enige vijand

Ineens begint het je op te vallen. Het duurt best lang voordat de machine helemaal is opgewarmd. De lengte van het wasprogramma neemt toe en soms draait je was minder warm dan je zou willen. Hier is dus ook iets vervelends aan de hand. ‘Werkt het verwarmingselement van mijn wasmachine niet goed meer?’, vraag jij je af. Dat lijkt niet erg logisch als je wasmachine nog maar een paar jaar oud is. Waarschijnlijk is er dus iets anders aan de hand.

Wat is er met mijn machine aan de hand?

Het water waarmee jij wast wordt door het verwarmingselement opgewarmd. In water zit ook altijd wat kalk en dit slaat heel geleidelijk neer op het verwarmingselement. Woon je in een gebied waar het water hard is, dan verloopt dit proces wat sneller. Ook als je vaak op hoge temperaturen wast verloopt de opwarming intensief en slaat er vaak extra snel kalk neer op het element. De laag kalk die ontstaat werkt als een laag isolatie rond het verwarmingselement. Opwarmen van het water gaat steeds langzamer, terwijl het verwarmingselement even hard zijn best doet. Dit kost dus extra stroom en jou dus ook meer geld.

Een succesvolle aanval op de laag kalk

Deze keer is het de beurt aan de azijn. Giet er een half bekertje van in de trommel en draai het kookwasprogramma. Wanneer je deze schoonmaakactie één keer per half jaar onderneemt, kun je hiervoor schoonmaakazijn gebruiken. Schoonmaakazijn is synthetisch en bevat een hoog percentage azijnzuur. Zou je dit doorlopend gaan gebruiken, dan tast het de metalen onderdelen in je wasmachine aan. Wil je vaker azijn gebruiken, kies dan voor gewone keukenazijn. Die tast de metalen delen van je machine niet zo gauw aan.

Het hele jaar kalk verwijderen

Na deze aanval met schoonmaakazijn, ligt je verwarmingselement weer lekker op koers. Als je nu verder niets meer doet, begint het proces van aankoeken met kalk opnieuw. Gelukkig zijn er wel een paar manieren om dit probleem aan te pakken:

• Lees het etiket van je wasmiddel erop na. Bij hard water moet je iets meer wasmiddel gebruiken. Dit extra wasmiddel gaat het aankalken te lijf.
• Was op lagere temperaturen. De meeste wasmiddelen geven tegenwoordig een goed resultaat bij weinig warmte. Maar bovendien slaat er nu minder kalk neer op het verwarmingselement.
• Is de hardheid van het water in jouw regio echt hoog? Gebruik dan ontkalkingsmiddelen zoals die van Calgon. Omdat dit je op hoge kosten jaagt, is het beter om je wasverzachter om te ruilen voor natuurazijn. Natuurazijn is een product dat voortkomt uit het gistingsproces van wijn. Het bevat een laag percentage azijnzuur en kan dus veilig met regelmaat in je wasmachine worden gebruikt. Azijn is hard tegen kalk en maakt bovendien je wasgoed extra zacht. Het laat geen geurtjes achter en wordt volledig uit de was gespoeld.

Help, het water loopt niet weg!

Denk je alles te hebben gehad, loopt het water ineens niet meer weg! Zou er toch nog ergens een brok kalk zijn blijven zitten? Zeer waarschijnlijk niet. Vermoedelijk is er iets anders aan de hand. Heb je zorgvuldig alle zakken leeg gemaakt van de broeken die je in de was gooide? Vooral kinderen hebben de gewoonte om de meest onmogelijke rommeltjes in hun broekzakken te stoppen. Tijdens de was rolt dit er dan uit. Je komt er niet zomaar vanaf, want het water dat wordt afgevoerd loopt via een filter je wasmachine uit. Dit wordt het pluizenfilter genoemd. Je moet het in ieder geval elk halfjaar schoonmaken. Oh, oh, je hebt dit nog nooit gedaan, terwijl de machine al drie jaar draait? Tja, dat kan voor problemen zorgen. Maar troost je met de gedachte: ook nu ben je de enige niet.

Wat gaan we doen aan het verstopte pluizenfilter?

Een pluizenfilter reinigen is niet zo’n moeilijke klus. In de handleiding van je wasmachine staat duidelijk aangegeven waar dit pluizenfilter zit. Meestal kun je het filter ook wel zonder de handleiding vinden. Haast altijd zit het aan de voorkant van je wasmachine achter een klein klepje. Dit klepje doe je open en daarna draai of klik je het pluizenfilter er uit. Maar let op! Als er nog water in je machine staat, zal dit direct naar buiten stromen. Het verstopte pluizenfilter is immers het enige obstakel dat dit water tegenhoudt. Zorg er daarom voor dat je eerst onder het klepje een teiltje neerzet. Het vuile waswater kan daar dan instromen en dat scheelt jou een natte vloer.

Nog meer onderhoud aan je wasmachine nodig?

Soms willen er wel eens bruine vlekken in de wastrommel ontstaan. Zulke roest kan verwijderd worden met een sopje en een speciale RVS-reiniger. Doe je het liever op een wat goedkopere manier? Ook hier biedt azijn dan uitkomst. Gooi een scheutje ervan in de machine en draai een wasprogramma op 90 °C. Ook het gebruik van bleekwater kunnen we aanbevelen. Voordat je weer een nieuwe was draait, moet je dan wel de machine even goed naspoelen.

Staat je wasmachine in de bijkeuken of in een schuur? Vaak is dat een omgeving waar het in de winter vriezen kan. Zorg in zo’n geval dat je aan het begin van de winter al het water uit de slangen haalt. Dit geldt voor de aanvoerslang, maar ook voor de afvoerslang. Bovendien is het verstandig om de wasmachine even naar verschillende kanten te kiepen. Zo kan ook het water dat nog in de afvoerpomp zit uit de machine stromen. Heel belangrijk, want anders vriest de pomp kapot. Sluit in het voorjaar alles weer aan en wassen maar!

Jarenlang extra plezier van je machine

Als laatste check zetten we nog even alle stappen voor je op een rij:

• Laat je wasmachine op 60 °C of 90 °C draaien en gebruik eventueel wat waspoeder voor de witte was. Bacteriën maken dat ze wegkomen.
• Ook kun je een lege machine met een halve kop soda laten draaien. Kies voor minstens 75 °C en vetluis plus bacteriën verdwijnen als sneeuw voor de zon.
• Een keer de kracht van vaatwastabletten uitproberen? Doe er twee in het wasmiddelenbakje en draai met een lege machine de 90 graden was.
• Stel geregeld een extra spoelbeurt in, gebruik precies genoeg wasmiddel, veeg de rubber ring rond de deur regelmatig schoon en laat de deur en het zeepbakje na elke wasbeurt open staan.
• Giet twee keer per jaar een halve beker schoonmaakazijn in de trommel en draai met lege machine het kookwasprogramma. De aangekoekte kalklaag zal kansloos blijken.
• Pas je wasmiddelgebruik aan op de hardheid van het water en was steeds op lage temperaturen. Nieuwe kalk slaat veel minder aan.
• Gebruik het liefst bij elke wasbeurt natuurazijn in plaats van wasverzachter. Kalk blijft weg en verdwijnt ook uit je wasgoed.
• Haal twee keer per jaar het pluizenfilter uit je machine en spoel het schoon. Zo blijft de waterafvoer goed functioneren.
• Veeg bruine vlekken uit de wastrommel met RVS-reiniger, een scheutje azijn of bleekwater.
• Staat je wasmachine op een plek die gevoelig is voor vorst, laat dan in het najaar al het water eruit lopen.

Zoals je hebt gelezen, kun jij er best veel aan doen om je wasmachine goed te laten werken. Elke onderhoudsbeurt neemt weinig tijd. Toch zorgen al deze stappen samen voor jarenlang extra plezier van je machine. Bovendien ruikt je wasgoed weer heerlijk fris en doe jij met plezier de machinedeur open als de was gedraaid is!